Kronoloji
MÖ 9000’ler

Alâaddin Tepesinde iskan başladı

Şehrin merkezini oluşturan Alâaddin Tepesi Neolitik dönem (M.Ö 9000-5000) sonları ile Kalkolitik dönem (M.Ö. 5500-3000) başlarında kurulmuş olup M.Ö. 2000 yıllarından beri düzenli olarak iskân görmüş höyüklerden biridir. Bölgede yapılan kazılarda Frig, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı yerleşimlerine ait bulgular elde edilmiştir.

MÖ 7000’ler

Dünyanın ilk yerleşik yerlerinden birisi olan Çatalhöyük kuruldu

Çatalhöyük, Orta Anadolu'da, günümüzden 9 bin yıl önce yerleşim yeri olmuş, çok geniş bir Neolitik Çağ ve Kalkolitik Çağ yerleşim yeridir. Çatalhöyük'ün diğer neolitik yerleşimlerden temel farkı, bir köy yerleşmesini aşıp kentleşme evresini yaşamakta olmasıdır. Çatalhöyük, dünya ölçüsünde ilk defa yemek kültürünün başladığı, tarımın yapıldığı, ateşin kullanıldığı, yerleşik hayata geçildiği ve vahşi hayvan saldırılarına karşı ortak savunmanın yapıldığı merkez olarak tanınmaktadır.

MÖ 3500

Konya'da hiyeroglif yazı kullanılmaya başlandı

Konya'da Mısırlılardan önce hiyeroglif yazının kullanıldığı tarihte ilk ev mimarî ve ilk kutsal yapı kalıntılarına rastlanmaktadır.

MÖ 800’ler

Antik Iconium şehri kuruluyor

Frigler zamanında surlarla çevrilmiş İç Kale’de (Alâaddin Tepesi'nde) gelişen Konya (Kavania) M.Ö. 8. ve MS. 8. Yüzyıllar arasında bir kale-kent hâline gelmiştir. Frigler'den sonra Lidyalılar'ın egemenliğine giren Konya, daha sonra M.Ö. 4. yüzyılda Persler ve M.Ö. 2. yüzyılda da Büyük İskender, Selevkoslar ve Bergama krallığının istilâsına uğramıştır. M.S.395’te Anadolu'da Roma hakimiyeti sağlanınca Konya, İconium olarak varlığını korumuştur. Arapların Kuniya diye adlandırdıkları kentin adı Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde bir daha değişmemiş ve günümüze kadar gelen ismini korumuştur.

MÖ 300’ler

Kilistra Antik Kenti kuruldu

Kilistra Katır İni olarak da bilinen Lystra, Roma İmparatorluğu'nun güney uçlarında İmparator Augustus tarafından askerî koloni yapılan beş merkezden biridir. Kilistra, Hristiyanlığın yayılması için Anadolu’yu gezen Aziz Paulus’un vaaz ettiği, Hristiyanlık için çok önemli yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Bu nedenle kayalara oyulmuş kiliseler, manastırlar bölgede hayli fazla bulunmaktadır.

MÖ 300’ler

Kilistra Antik Kenti kuruldu

Kilistra Katır İni olarak da bilinen Lystra, Roma İmparatorluğu'nun güney uçlarında İmparator Augustus tarafından askerî koloni yapılan beş merkezden biridir. Kilistra, Hristiyanlığın yayılması için Anadolu’yu gezen Aziz Paulus’un vaaz ettiği, Hristiyanlık için çok önemli yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Bu nedenle kayalara oyulmuş kiliseler, manastırlar bölgede hayli fazla bulunmaktadır.

327

Sille Aya Elena Kilisesi yapıldı

Hristiyanlık devrinde ait Anadolu'daki en eski Hristiyan yerleşimine ve en eski kiliselerine de bu bölgede rastlanmaktadır. Konya'nın merkez ilçelerinden biri olan Selçuklu'da yer alan Sille Aya Elena Kilisesi 327 yılında Constantin'in annesinin Kudüs ziyaretine giderken Konya'ya da uğraması sonucu Hristiyanlara mabet yaptırmaya karar vermesi sonucunda inşa edilmiştir.

723

Konya ilk defa Müslümanlar tarafından ele geçirildi

Konya VII. yüzyılın ortalarından itibaren Arap ordularının hedefi oldu. Emevîler döneminde Mervân b. Muhammed Konya’yı fethetti (105/723-24).

1176

Miryokefalon Zaferi ile Anadolu'da Türk hâkimiyeti kesinleşti

Beyşehir ilçesi Bağırsak Boğazı mevkiinde yapılan Miryokefalon (Myriokephalon) Savaşı Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan ile Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos arasında gerçekleşmiştir. Anadolu'da Türk hâkimiyetinin kabul edildiği, Haçlılara karşı kazanılan kesin bir zaferdir.

1069

Konya’ya ilk Türk Akıncıları geldi

1071 Malazgirt Zaferi’nden önce 1069 yılında Selçuklu Akıncılarının Konya’ya geldiği ve 1072 ya da 1074 olarak tahmin edilen Konya’nın fethinden önce Türklerin Konya’da yaşamaya başladığı bilinmektedir.

1097

Konya Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti olmuştur

Konya’nın gelişiminde Anadolu Selçuklu Devleti’nin önemli bir yeri vardır. 1074 yılında kurulan ve başkenti İznik olan Anadolu Selçuklu devleti 1’inci Haçlı Seferi sonunda İznik’i kaybedince, 1097 yılında başkent Konya’ya taşınmıştır. Konya, bu tarihten 1277 yılına kadar aralıksız bir şekilde Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti olmuştur. Başkent olduktan sonra günden güne gelişen ve pek çok mimarı eserle süslenen kent, kısa zamanda Anadolu’nun en gelişmiş şehirlerinden biri haline gelmiştir. Selçuklu Sultanı Mesud ve II. Kılıcarslan dönemlerinde Konya bir kasaba olmaktan çıkıp kalabalık bir şehir hüviyetini kazanmıştı.

1116

Alaeddin Camii’nin yapımına başlandı

Anadolu Selçuklularından günümüze kadar gelen Alaeddin Camii, o dönemlerden günümüze kalan en eski ve büyük yapıdır. Cami, Alaeddin Tepesi üzerindedir. Caminin yapımı 1116-1156 yılları arasında hüküm süren Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud zamanında başlamış ancak tamamlanması 1221 senesinde, I. Alaeddin Keykubad zamanında gerçekleşmiştir. Kuzey kapısı tarafında yer alan kitabeye göre cami, Mimar Dımaşklı Mehmet bin Havlan tarafından yapılmıştır.

1190

III. Haçlı Seferi’nde Konya Muharebesi yaşandı

III. Haçlı Seferi’nde Kudüs’e giden Alman İmparatoru Frederick Barbarossa önce Akşehir’de Selçuklularla savaşmış, ardından da Konya’yı kuşatma altına almıştır. 18 Mayıs 1190 tarihinde gerçekleşen savaş sonrasında Haçlılar Konya’yı işgal etmişler ve yağmalamışlardır. Yapılan antlaşma sonucunda 23 Mayıs 1190 tarihinde Konya’dan ayrılmışlardır. Frederick Barbarossa Silifke yakınlarında Göksu nehrinde boğulmuş, bunun üzerine Alman Haçlı Ordusu da dağılmıştır.

1210

Muhyiddin İbn Arabi Konya’ya geldi

Ünlü mutasavvıf Muhyiddin İbn Arabi, dönemin en önemli ilim ve kültür merkezi haline gelmiş olan Konya’ya geldi. Sadreddin Konevi başta olmak üzere Evhadüddin Kirmani gibi dönemin pek çok mutasavvıfının yetişmesine katkıda bulunmuştur.

1228

Mevlana Celaleddin-i Rumi ve ailesi Konya’ya geldi.

Mevlana Celaleddin-i Rumi ve ailesi, Suriye'nin başkenti Şam'dan Anadolu'ya geçtikten sonra, önce Erzincan'da, ardından da Karaman'da konakladı. 7 yıl Karaman'da kalan Mevlana'nın babası Muhammed Bahaeddin Veled, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat'ın, daveti üzerine 1228 yılında Konya'ya geldi. Konya’nın manevi mimarı olan Mevlana günümüzde şehrin simgesidir.

1241

Sadreddin Konevi Konya’ya geldi.

Malatya’da doğan Sadreddin Konevi, Konya’ya yerleşti ve ölümüne kadar bu şehirde yaşadı. Mevlana ile birlikte döneminin en bilinen mutasavvıfı olarak dikkat çekti.

1242

Sırçalı Medrese yapıldı

Sırçalı Medrese, Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Bedreddin Muslih tarafından tefsir ve Hanefi fıkhı okutmak için kurulmuştur.

1251

Karatay Medresesi yapıldı

Karatay Medresesi, Sultan II. Keykavus döneminde Emir Celaleddin Karatay’ın isteği ile tek katlı olarak inşa edilmiştir. Kim tarafından yapıldığı ise bilinmemektedir. Medrese, Osmanlı zamanında da 19. yüzyılın sonlarına kadar önemli bir eğitim-öğretim yuvası olarak kullanılmıştır. Medrese “kapalı avlulu medrese” grubunda yer almaktadır ve yapımında sille taşı kullanılmıştır. 1955 senesinde ise “Çini Eserler Müzesi” olarak ziyaretçilerini ağırlamaya başlamıştır. Medresenin bu amaçla kullanılmasında iç kısmındaki muazzam çini işçiliğinin etkisi büyük olmuştur. Müze içinde Selçuklu, Osmanlı ve Beylikler dönemine ait çok önemli çini ve seramik eserler sergilenmektedir.

1254

İnce Minareli Medrese yapıldı

İnce Minareli Medrese, Sultan II. Keykavus döneminde Vezir Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından Hadis İlmi okutulmak için yaptırılmıştır. Fetih ve Yasin Surelerinden ayetlerin yazılı olduğu taç kapısı Anadolu Selçuklu sanatının en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

1269

Beyşehir’de Eşrefoğlu Camii’nin yapımına başlandı.

1296-1299 yılları arasında inşa edilen ve ahşap sanatının en güzel örneklerinden biri olan caminin en ilgi çekici detayları minberi ve mihrabıdır. Mihrap tamamen çini mozaiklerle kaplıdır ve bu durum, ona muhteşem bir görsellik katmaktadır. Anadolu’nun en önemli camilerinden sayılan Eşrefoğlu Cami, 2012 senesinden bu yana UNESCO Dünya Mirası listesindedir.

1277

Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçeyi resmi dil yaptı

Karamanoğlu Mehmet Bey'in 13 Mayıs 1277'de Türkçeyi beyliğinin resmi dili yapmasına ithafen 13 Mayıs her yıl Türk Dil Bayramı olarak kutlanmaktadır.

1328

Konya, Karamanoğulları’nın hakimiyetine girdi.

1328 yılında Karamanoğlu Bedreddin İbrahim Bey, Konya’ya hakim olarak Kösedağ Savaşı’ndan sonra süre giden istikrarsızlık dönemine ve dışarıdan yönetilmeye son vermiştir.

1465

Şehir Osmanlı idaresine geçti

Fatih Sultan Mehmet’in Karamanoğlu Beyliğine son vermesi ile Osmanlı hâkimiyetine geçmiştir. Birkaç kez el değiştirdikten sonra şehir 1467 senesinde kalıcı Osmanlı egemenliğine geçmiştir.

1470

Karaman Eyaleti kuruldu ve Konya eyalet merkezi oldu.

Fatih Sultan Mehmet 1470 yılında 4’üncü eyalet olarak Karaman Eyaletini kurmuş, merkezini de Konya şehri yapmıştır. 17’inci yüzyılda Karaman Eyaletinin sınırları genişlemiş, Tanzimat döneminde de ismi değişerek Konya Eyaleti adını almıştır. 1470’te Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Şehzade Mustafa ve 1474’te Cem Sultan Karaman Sancağının valisi olarak Konya’da yaşamışlardır.

1558

Sultan Selim Camii’nin yapımına başlandı

II. Selim Konya’da Mevlana Dergahı yanında Klasik Osmanlı mimarisine göre Selimiye Camii’ni yaptırmıştır. Fatih Camii planı uygulanmıştır. Eser Konya’daki en önemli Osmanlı eserlerinden biridir.

1648

Katip Çelebi, Cihannüma adlı eserinde Konya’ya önemli bir yer ayırdı.

Katip Çelebi, Sultan IV. Mehmet’e sunduğu kitabında Konya’nın tarihi, coğrafyası, ekonomisi ve kültürel yapısıyla ilgili pek çok önemli bilgi vermiştir.

1650

Evliya Çelebi Konya'ya geldi.

Evliya Çelebi Konya'ya gelmiş ve Seyahatnamesinde geniş bir şekilde bahsetmiştir. Eserde Konya’nın tarihi, önemli yerleri, kültürel yapısı hakkında detaylı bilgiler verilmiştir.

1720

Ayanlar çatışması Konya’yı olumsuz etkiledi.

XVIII. yüzyılda Konya’da âyanlar mücadelesi başladı. Gaffarzâde ve Mühürdarzâde adlı iki âyan ailesi arasındaki çekişme 1740’larda Konya’yı oldukça etkiledi.

1830

İlk yerel yönetim teşkilatı kuruldu.

Konya’da ilk mahalli teşkilat yılında Çarşı Ağalığı (İhtisap Ağalığı) adı altında kurulduğu belirtilmektedir.

1832

Mısır kuvvetleri Konya’yı işgal etti.

Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın oğlu İbrâhim Paşa idaresindeki Mısır kuvvetleri Konya’yı işgal etti. Yapılan Kütahya Antlaşması ile de burayı boşaltıp Toroslar’a çekildi.

Konya’da yeni çarşılar kuruldu

Bugün de Konya’nın önemli çarşılarından Muhacir Pazarı ile Kadınlar Pazarı XIX. yüzyılda kuruldu

1867

Büyük yangın

1868

Konya Rüştiye Mektebi açıldı.

Konya’da açılan ilk modern okuldur. Dini içerikli derslerin yanında tarih, coğrafya ve fen dersleri de okutulmuştur.

1869

Konya'da ilk matbaa kuruldu

Konya'da ilk matbaa Konya Valisi Ahmet Tevfik Paşa'nın zamanında, Aslanlı Kışla civarında kurulmuştur.

1870

"Konya" isimli vilayet gazetesi yayımlanmaya başlandı

"Konya" isimli vilayet gazetesi bu matbaada Fransızca ve Türkçe olarak basılmıştır.

1872

Aziziye Camii yaptırıldı

1685 yılında Musahib Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve Yüksek Camii ismiyle bilinen caminin yanması üzerine aynı yerde Sultan Abdülaziz ve annesi Pertevniyal Valide Sultan büyük maddi yardımlarla Aziziye Camii’ni yaptırmışlardır. Türk mimarisi ile Avrupa tarzının bir arada kullanıldığı bir mimari tarza sahiptir.

1875

Konya Darülmuallimin Mektebi açıldı

Konya’da açılan ilk öğretmen okuludur. 1911-1912 Eğitim öğretim yılına kadar iki yıllık eğitim verilmiş, daha sonra üç yıl eğitim verilmiştir. Dini ilimlerin ağırlıklı olarak verildiği bir okul olmuştur. Ders programları belli aralıklarla yenilenmiştir. Zamanla hem dini ilimlerin hem de fen ve eğitim bilimlerinin verildiği bir okula dönüşmüştür.

1878-1913

Kafkas ve Balkan muhacirlerinin iskanı

Osmanlı Rus Savaşı ve Balkan Harbi sonunda zorunlu göçe zorlanmış yüz binlerce Müslüman Arnavut, Çerkes, Boşnak kökenli Balkan ve Kafkas muhaciri tarıma elverişli olması sebebiyle Konya ve ilçelerine iskân edilmişlerdir.

1876

Belediye teşkilatı kuruldu

Çarşı Ağalığı teşkilatı 1876 yılında belediye teşkilatı haline dönüştürüldü. Böylece Konya ilk belediyesine sahip olmuştur. Konya Belediyesi’nin kuruluş tarihiyle ilgili olarak bazı kaynaklarda 1868 yılı verilmektedir. Belediye Başkanı olarak Muhasebeci Rahmi Bey’in adı geçmekte olup görevden ayrılış tarihi 1869’dur. 1869-1876 yılları arasında belediye başkanı herhangi bir kaynakta belirtilmemektedir.

1889

Konya İdadisi kuruldu

Osmanlı Modernleşme döneminde açılan idadilerden birisi olan Konya İdadisi başlangıçta Nizamiye Medresesinde eğitim vermeye başlamış, daha sonra yatılı kısım da eklenerek Konya İdadisi ismini almıştır. 1913 yılında okulun ismi Konya Sultanisi olarak, 1923 yılında cumhuriyetin kurulması ile Konya Erkek Lisesi olarak, 1973 yılında ise Konya Gazi Lisesi olarak değiştirilmiştir. Bugün Konya Lisesi adıyla eğitime devam eden okul Türkiye’nin en eski 26. Lisesidir

1889

Konya Sanat Okulu açıldı

Osmanlının son döneminde Tanzimat hareketiyle Konya'da da yenileşmeler başlamış Medreselerin yanında İlkokullar (İptidai), Öğretmen Okulu (Darülmualimin) ve Ortaokul (Rüştiye) açılmıştır. Bunlardan birisi olan Konya Sanat Okulu da Vali Ferit Paşa tarafından hizmete açılmıştır.

1895

İlk fotoğrafhane faaliyete başladı

Konya’daki ilk fotoğrafhane Garabet Solakyan tarafından kurulmuştur. Bu fotoğrafhane 1916 yılına kadar aynı yerde faaliyet göstermiştir.

1896

Demiryolu Konya’ya ulaştı

1893 yılında Osmanlı hükûmeti, Eskişehir'den Konya'ya bir demiryolu hattı inşa edilmesi için daha önce Adapazarı-Ankara demiryolu hattını inşa eden Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi'ne imtiyaz vermiştir. Demiryolu hattının inşası aynı yıl başlamış ve hattın Eskişehir – Afyonkahisar kısmı 1895'te, Afyonkarahisar – Konya kısmı ise 1896'da hizmete girmiştir. Kente demiryolunun ulaşması da kentin ticaretini canlandırmıştır. Kentin yeni yerleşim alanları İstasyon bölgesine doğru yayılmıştır.

1901

Konya Arkeoloji Müzesi kuruldu

Konya Arkeoloji Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nden (1899) sonra Türkiye’nin en eski ikinci arkeoloji müzesidir. 1901 yılında Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa’nın valiliği sırasında Sultani Mektebi'nin avlusu içerisinde küçük bir binada Müze-i Hümayun'un Konya Şubesi şeklinde bir depo olarak kurulan müzede Neolitik Çağ, Erken Tunç, Orta Tunç (Asur Ticaret Kolonileri), Demir (Frig, Urartu) Klasik, Hellenistik, Roma ve Bizans Dönemine ait eserler sergilenmektedir.

1901

Konya Hamidiye Sanayi Mektebi kuruldu

Mesleki eğitim odaklı bir okul olarak Hamidiye Sanayi Mektebi kurulmuştur. Fakir ve kimsesiz çocuklara sanat öğreterek meslek sahibi yapmak ve Konya sanayisinin gelişmesine öncülük etmek için kurulmuştur.

1906

Atlı tramvay sefere başladı

Atlı tramvay, Sadrazam Avlonyalı M. Ferit Paşa'nın tavassutu ile Selanik Atlı Tramvayı bir şirket tarafından satın alınarak sefere konmuştur

1908

Konya Hukuk Mektebi kuruldu.

Osmanlı’daki ikinci Hukuk Mektebi olan Konya Hukuk Mektebi, 1908 ile 1919 tarihleri arasında Konya'da faaliyet göstermiştir. Konya'da bir üniversite kurma planının ilk aşaması olarak kurulmuş, ancak 1. Dünya Savaşı'ndan kaynaklanan sebeplerle 1919'da kapılarını kapatmak zorunda kalmıştır.

1909

Konya Islah-ı Medarisi kuruldu

Medreselerin ıslah edilmesi fikrine dayanarak dini ilimler ile modern bilimlerin bir arada öğretileceği bir okul olarak kurulmuştur. 1917 yılında okul kurucularının muhalif oldukları gerekçesiyle İttihad ve Terakki hükümeti tarafından kapatılmıştır.

1910

Konya Polis Mektebi kuruldu

Günde iki saat ders verilen ve altı ay devam edilen bir okuldu. Polislik eğitiminin yanında hukuk ve jimnastik dersleri de verilmiştir.

1911

Konya Askeri Rüştiye Mektebi kuruldu

1911’de kurulan askeri okulda Harbiye mezunu subaylar ile diğer eğitimciler dersler vermiştir. Lozan Antlaşması yapıldıktan sonra İstanbul’a nakledilmiştir.

1912

Konya Milli İktisat Bankası kuruldu

Konya Milli İktisat Bankası (Konya İktisad-ı Milli Bankası), kuruldu. Banka 1959 yılında kapanmıştır.

1913

Konya Sultanisi eğitime başladı

İdadilerden daha üstün olan ve rüştiye eğitiminin yanında idadi kısmında şubeleşmeye giden bu okulların yurt genelinde açılma kararının uygulandığı ilk şehirlerden biri Konya’dır.

1913

İlk tayyare seferi yapıldı

Konya'da ilk teyyare 1913 tarihinde Fransız Teyyarecilik Cemiyeti Tarafı'ndan organize edilen Paris-Kahire seferi dolayısıyla gelmiştir.

1915

İlk sinema gösterimi yapıldı

Konya'da ilk defa sessiz olarak 1915 yılında gelen sinema, ilk gösterime Sanayi Mektebi Salonlarında başlamıştır.

1915

Çiftlik Mektebi kuruldu

Modern tarım yapılması için açılmış bir okuldur.

1915

Dar’ul Muallimat Mektebi eğitime başladı

Kadın öğretmen yetiştirmek amacıyla kurulmuştur.

1918

II. Ordu Komutanlığı Konya’ya taşındı

Birinci Dünya Savaşı sonunda güney illerinin işgal edilmesi üzerine II. Ordu Komutanlığı Konya’ya taşınmıştır. Bu değişiklik, Milli Mücadele yıllarında Konya’yı Ankara’dan sonra önemli bir merkez haline getirmiştir. II. Ordu Komutanlığı 1983 yılında Malatya’ya taşınmıştır.

1919

İtalyanlar Konya’yı işgal ettiler

Birinci Dünya Savaşından sonra imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşması ile İngilizler demiryolunu kontrol etmek için 80 kişilik birliğini Konya İstasyonu’na bıraktı. İngilizlerden sonra 7 Ocak 1919’da Konya’yı 1300 kişilik askerle işgal ettiler. Daha sonra işgal devletleri arasında yaşanan anlaşmazlıklar ile birlikte İtalyanlar şehirden geri çekilmişlerdir. Konya savaş sonrasında kısa bir süre işgal altında kalmıştır.

1919

Konya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu

İzmir’in işgal edilmesi, Konya’da büyük bir tepkiye sebep olur. Konya’da Kuvay-i Milliye’yi tetikleyen en önemli unsur İzmir’in işgalidir. Konya basını bu duruma geniş yer ayırır. 1909’da İttihat ve Terakki’nin Konya Teşkilatı’nı kuranlar arasında bulunan Ali Kemali Efendi, 8 Ekim 1919’da kurulan Konya Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin başkanlığına getirildi.

1919

Konya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Kadınlar Şubesinin kuruldu

Konyalı kadınlar, “Anadolu Kadınları Müdafa-i Vatan Cemiyeti”nin Konya Şubesi”ni kurarlar. Büyük bir “Kadınlar Mitingi” yapılmasını sağlarlar. 8 Ocak 1920 tarihinde 5 bin kadın, şehitler için Şerafettin Camii’nde mevlit okuturlar. Alaaddin Tepesi’nde miting ve konuşmalar yapar, işgalci güçlerin komutanlıklarına telgraflar çekerler.

1920

Konya işgalden kurtuldu

Batı Cephesi'nde Yunanlılar'a karşı İnönü Savaşlarını kazandığımız günlerde İtilaf Devletleriyle anlaşmazlığa düşen İtalya, işgalden vazgeçerek 12 Mart 1920'de Türkiye'den ayrılmaya başlamıştır. 20 Mart 1920'de Konya, işgalden tamamıyla kurtulmuştur.

1924

Konya’da Elektrik üretimi başladı

İlk elektrik, 1924 yılında Alaeddin Tepesi civarında ufak bir binada üretilmeye başlanmış iken, ciddi olarak 1929 yılında Meram Dere boğazında bir şirket tarafından kurulan santralde üretime başlanmıştır ve uzun seneler Konya'nın elektrik ihtiyacını karşılamıştır.

1926

Mevlana Müzesi faaliyete başladı

Mevlana Müzesi, Konya'da bulunan, eskiden Mevlâna'nın dergâhı olan yapı kompleksinde, 1926 yılından beri faaliyet gösteren müze “Mevlana Türbesi” olarak da anılır.

1934

Konya Ereğli Bez Fabrikası kuruldu

Ereğli’de kurulan Sümerbank Pamuklu Sanayi Müessesesi 1937’de faaliyete başlamıştır. Ereğli Pamuklu Dokuma Fabrikası, 1997 yılında özelleşmiş ismi Ereğli Entegre Tekstil Fabrikası olarak iplik fabrikası, dokuma fabrikası, boya fabrikası, baskı fabrikası, konfeksiyon fabrikası ve dikiş ipliği fabrikasından oluşmaktadır.

1946

Birinci imar planı uygulamaya alındı

1946-1954 yılları arasında uygulanan birinci imar planı şehir için toplam 816 hektarlık bir alan düşünülerek hazırlanmıştı. Şehir ilk önce batıya istasyona doğru büyümeye başladı. İstasyon caddesi, Lârende caddesi, İhsaniye caddesi gibi batıya yönelen caddeler çevresinde yeni binalar yükselmeye, eski evler onarılmaya ve aradaki boşluklar dolmaya başladı. Şehrin çevreye doğru genişlemesi farklı aralıklarla hazırlanan imar planlarının uygulama sonuçlarına göre gerçekleşti.

1947

Ana Jet Üssü kuruldu

3. Ana Jet Üs Komutanlığı, Konya'da konuşlu olup Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı'na bağlıdır. Üste her yıl birçok ülkenin hava kuvvetlerinin katıldığı Anadolu Kartalı tatbikatı düzenlenmektedir. Aynı zamanda NATO üssü olarak da kullanılmaktadır.

1947

Mevlânâ ihtifalleri başladı

Şeb-i Arûs lügat manası düğün gecesi demektir. Mevlânâ Celaleddin-i Rumi kendi ölümüne rabbine duyduğu aşktan dolayı sevgiliye kavuşma yani düğün gecesi demiştir. Mevlânâ Celaleddin-i Rumi'nin ölüm yıl dönünlerinde 17 Aralık tarihlerine denk gelen haftalarda yapılan ve "Vuslat Yıldönümü Uluslararası Anma Törenleri" olarak isimlendirilmeye başlanılan törenler, halk arasında Şeb-i Arus Şenlikleri olarak da anılmaktadır.

1951

Konya İmam Hatip Okulu kuruldu

Konya İmam Hatip Okulu, Türkiye’nin ilk İmam Hatip okullarında biri olarak kuruldu. Okulun kuruluşunda şehrin manevi kanaat önderlerinden Hacıveyiszade Mustafa Kurucu’nun büyük gayretleri olmuştur.

1952

Konya Şeker Fabrikası kuruldu

Konya Şeker Fabrikası, 1954 yılında üretime başlamıştır.

1954

Konya Çimento Fabrikası kurudu

Şirketin kuruluş çalışmaları 1954 yılında 115 Konyalı iş adamının öncülüğünde başlanmıştır. Sermaye yetersizliği nedeniyle yatırım faaliyetleri bir süre duran kuruluşa T. Çimento San. T.A.Ş. ve T. İş Bankası’nın ortak olmaları sağlanmıştır. 1991 yılında özelleştirilen kuruluş yıllık 2 milyon ton çimento öğütme kapasitesine ulaşmıştır.

1955

Konya Kiremit ve Tuğla Fabrikası açıldı

Konya Kiremit ve Tuğla Fabrikası’nın 7 Ocak 1955’te hizmete girmesi şehrin ticaret hayatını daha çok geliştirdi

1950’ler

Şehir Batı’ya doğru genişlemeye başladı

1954-1960 yılları arasında uygulanan ikinci imar planında 912 hektarlık bir alan öngörülüyordu. Bu dönemde batıya doğru şehirsel gelişme devam ederken güneye doğru da genişlemeler oldu.

1954

1952 yılında kurulan Konya Şeker Fabrikası üretime başladı.

Şirketin büyük hissedarı, 46 bin üreticinin ortak olduğu Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi’dir. Şeker Fabrikası, özelleştirmelerin yoğun olarak gündeme geldiği 1990’lı yılların başında, gerçek sahibi olan pancar ekicilerine geri verildi. Kademeli olarak gerçekleştirilen devir işleminin ardında 1994 yılında yönetim tamamen kooperatiflere devredildi.

1955

Konya Maarif Koleji kuruldu

Türkçe ve İngilizce eğitimi verilen okulda pek çok yabancı öğretmen görev almıştır. 1973 yılında Konya Anadolu Lisesi, 1987 yılından Meram Anadolu Lisesi olarak ismi değiştirilmiştir.

1958

Çatalhöyük Neolitik Kenti Keşfedildi

James Mellaart Çatalhöyük’ü keşfetti. İlk arkeolojik kazılar 1961 yılında başlamıştır. 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine eklendi.

1960’lar

Şehrin genişlemesi Kuzey yönünde devam etti

1960-1966 arasında uygulanan üçüncü imar planı, bir önceki planda olduğu gibi 912 hektarlık bir alanı düzenlemeyi amaçlıyordu. 1960 yılından itibaren şehrin asıl gelişme alanı olan kuzey ve kuzeybatıya yönelen genişlemeler başladı.

1960’lar

Konya’da sanayileşme gelişmeye devam etti

1958’de Konya Yem Fabrikası’nın, 1963’te çimento fabrikasının devreye girmesi şehrin endüstri ürünlerini daha da çeşitlendirdi.

1962

Konya Yüksek İslam Enstitüsü kuruldu

Cumhuriyet döneminde Konya’nın ilk yüksek eğitim veren iki okulundan biri olarak 1962 yılında kurulmuştur. 1982’de İlahiyat Fakültesi olarak adı değiştirilmiş ve Selçuk Üniversitesine bağlanmıştır. Şu anda Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi olarak eğitime devam etmektedir.

1962

Konya Selçuk Eğitim Enstitüsü kuruldu

Cumhuriyet döneminde Konya’nın ilk yüksek eğitim veren iki okulundan biri olarak 1962 yılında kurulmuştur. 1982’de Eğitim Fakültesi olarak adı değiştirilmiş ve Selçuk Üniversitesine bağlanmıştır. Şu anda Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi ismiyle eğitime devam etmektedir.

1967

1. Organize Sanayi Bölgesinin Kuruldu

Konya sanayisinin gelişmesi sonucunda İstanbul Yolu üzerine 1. Organize Sanayi Bölgesi kuruldu.

1969

Seydişehir Alüminyum Fabrikası Tesislerinin temeli atıldı

1973 yılında ilk alümina üretimi başlamıştır. Türkiye’nin tek alüminyum üretim tesisi olmuştur. 2005 yılında özelleştirilmiştir.

1975

Konya Etnografya Müzesi açıldı

İlkin eğitim amaçlı olarak inşa edilen bina 1975 yılında Etnografya Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Müzede satın alma, hediye ve başka müzelerden devir yolu ile müzeye kazandırılan daha çok Konya ve çevresine ait etnografik eserler sergilenmektedir.

1970’ler

Şehir doğu yönünde gelişmeye başladı

Dördüncü imar planı 1965’te benimsendi. 1967’de onaylanan plan, 1979’da tekrar gözden geçirilerek 2000’li yılları da içine alacak bir şekilde yeniden hazırlandı. Bu plana göre demiryolunun batısı ve kuzeybatısı şehrin gelişme alanı olarak kabul ediliyordu. Kuzeye doğru da Konya-Ankara karayolunun başlangıcı şehrin başka bir gelişme alanını meydana getirdi.

1970

Konya Fuarı açıldı

Konya Fuarı, Alâeddin tepesinin kuzeybatı eteklerinden başlayan eskiden Dedebahçesi denilen mesire yerini de içine alan geniş bir dinlenme ve eğlenme alanı halindedir.

1970

Nalçacı semti kurulmaya başlandı

Konya’ya bugünkü görünüşünü veren dördüncü imar planının önemli odak noktalarından ikisi fuar alanı ile Nalçacı semtidir. Bunlar Alâeddin tepesinin kuzeybatısında gelişen yeni kullanma ve gelişme alanlarıdır. 1970 yılında açılan Nalçacı semti de şehrin en yeni ve en modern kesimini oluşturur.

1971

Konya Devlet Mimarlık Mühendislik Akademisi kuruldu

Konya’nın üçüncü yüksek eğitim kuruluşu olarak Mimarlık ve Mühendislik Akademisi kuruldu. YÖK kurulduktan sonra akademi Selçuk Üniversitesine bağlandı.

1975

Selçuk Üniversitesi kuruldu

Konya’da Selçuk Üniversitesinin kurulması TBMM tarafından kabul edildi. Fen ve Edebiyat Fakülteleri ilk fakülteler olarak kuruldu. 1982 yılında Konya’daki iki enstitü ve bir akademi de Selçuk Üniversitesine bağlanmıştır.

1976

2. Organize Sanayi Bölgesi kuruldu

Konya’da sanayinin gelişimi sonucunda 2. Organize Sanayi Bölgesi kuruldu.

1980’ler

Şehir demiryolunun batısında da yayılmaya başladı.

Eskiden şehrin batısında ondan ayrı ve 8 km. kadar uzakta yazlık yerleşme yeri olan Meram ile şehrin arasındaki boşluklar dolduğu gibi Meram da artık yaz kış oturulan şehrin ayrılmaz bir parçası durumuna geldi. Nüfusu 1970’te 200.000’i (200.464), 1980’de 300.000’i (329.139), 1985’te 400.000’i (439.181), 1990’da 500.000’i (513.346) aşarak 2000 yılında yapılan nüfus sayımında 761.145 nüfusa ulaştı (Cumhuriyet döneminin ilk sayımından itibaren on altı kat artış).

1982

Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi kuruldu

Konya’nın ilk tıp fakültesi olarak Meram Tıp Fakültesi kuruldu. Hastanesi, Konya’nın ilk ve en büyük tıp fakültesi hastanesi oldu. Halen Necmettin Erbakan Üniversitesine bağlı olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

1984

İzzet Koyunoğlu Şehir Müzesi düzenlenerek açıldı.

Konya’da, Topraklık Mahallesi’nde bulunan Koyunoğlu Müzesi Konya'nın köklü ailelerinden A.R.İzzet Koyunoğlu tarafından kurulmuştur. A.İzzet Koyunoğlu 1913 yılından itibaren eski ve tipik bir Konya evinde eser toplamaya başlamıştır. Konya ve çevresinden derlenen arkeolojik eserlerin yanı sıra kitaplar, etnoğrafik eserler ve tabiat tarihi objeler müzenin başlıca eserleri arasındadır.

1985

Konya Ovaları Projeleri (KOP) başladı

Kapalı havza karakterinde olan Konya, Karaman, Ereğli, Çumra ovalarının su kaynağını geliştirmek için proje başlatılmıştır. KOP projesi öncelikle Konya ve Karaman ovalarının sulama, içme ve kullanma suyu ve hidroelektrik enerji üretimini de kapsamaktadır. KOP projesi 12 ayrı projeden oluşmaktadır. En büyüğü Konya- Çumra Projesidir. KOP Projesi, Yukarı Göksu Havzası’nın Akdeniz’e boşalan sularını inşa edilecek Bağbaşı, Afşar ve Bozkır barajları ve 17 kilometre uzunluğunda Toros dağlarına açılan Mavi Tünel ile Konya Havzasına aktaracaktır.

1985

Türkiye’nin ilk dizel motor üreticisi olan TÜMOSAN Konya’ya nakledildi.

Türkiye’nin ilk dizel motor üreticisi olan TÜMOSAN 1976’da Ankara’da kurulmuş 1985 yılında Konya’ya nakledilmiştir.

1987

Konya büyükşehir ilan edildi

Konya, 1987 yılında çıkarılan 3399 sayılı kanun ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta üç ilçe (Karatay, Meram ve Selçuklu) Konya Büyükşehir Belediyesi'nin sınırlarına dahil edildi.

1989

Karaman Konya’dan ayrılarak il oldu.

Konya’nın en büyük ilçesi olan Karaman, TBMM tarafından il ilan edildi. Ermenek ve Ayrancı ilçeleri de Karaman’a bağlanarak Konya’dan ayrıldı.

1992

Konya’da tramvay hizmet vermeye başladı

13 Temmuz 1987’de temeli atılan Hafif Raylı Sistem, Eylül 1992’de hizmete girmiştir.

1994

Konya Organize Sanayi Bölgesi oluştu.

Organize Sanayi Bölgeleri birleştirilerek Konya Organize Sanayi Bölgesi adını almıştır.

1997

Konya Devlet Tiyatrosu açıldı.

Konya Devlet Tiyatrosu, 1997 aralık ayından bu yana, başta Konya olmak üzere, çevre il ve ilçelere çalışmalarını kesintisiz olarak sürdüren bölge tiyatrosudur. Devlet Tiyatrosu olarak hizmet veren bina; anıt alanında, 1946 yılında Halkevi olarak yapılmış, Halkevleri kapatıldıktan sonra ise, sinema salonu olarak faaliyet göstermiş, daha sonra da İl Halk Kütüphanesi olarak kullanılmış bir mekandır.

2000

Konya nüfusu 2 Milyonu geçti.

Konya son yüz yılda büyük bir gelişme ve genişleme yaşamıştır. Toplam il nüfusu 1960’larda 1 milyonu 1980’lerde ise 1,5 Milyonu geçmiştir. 2000 yılından sonra Konya 2 Milyonu aşan bir nüfusla bir metropole dönüşmüştür.

2000

Konya Havalimanı sivil hava trafiğine açıldı

Konya Havalimanı Konya ili sınırları içerisinde yer alan sivil-askeri kategoride bir havalimanıdır. Daha önce sadece askeri bir havalimanı iken 2000 yılında sivil hava trafiğine açılmıştır. Selçuklu ilçesi sınırları içinde bulunan ve 141,000 m²'lik alan üzerine kurulu olan Konya Havaalanı, DHMİ ile Türk Hava Kuvvetleri ortak yönetimindedir. Muharip Hava Kuvveti Ve Hava Füze Savunma Komutanlığı'na bağlı 3. Ana Jet Üs Komutanlığı da burada bulunmaktadır.

2004

Mevlâna Kültür Merkezi Açıldı

Konya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Mevlana Kültür Merkezi açıldı. MKM, Şeb-i Arus törenleri için uygun bir mekan sağlamasının yanında pek çok kültürel faaliyet ve şehir tanıtımı için merkez haline geldi.

2004

Büyükşehir Belediyesinin sınırları genişledi

2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.

2004

Konya Uluslararası Mistik Müzik Festivali başladı

İlk kez 2004 yılında düzenlenen Konya Uluslararası Mistik Müzik Festivali önceleri Aralık ayındaki Vuslat Yıldönümü Anma Törenleri (Şeb-i Arûs) kapsamında yer alırken, 2008 yılından beri Eylül ayında, kapanış gecesi 30 Eylül'e, yani Mevlâna'nın doğum gününe gelecek şekilde düzenlenmektedir. Bu uygulama ile Mevlâna'yı anma ve anlamaya yönelik yeni bir zaman dilimi oluşturulması hedeflenmekte, "Konya Uluslararası Mistik Müzik Festivali"nin dünyanın sayılı festivalleri arasına girmesi için yoğun gayret sarf edilmektedir.

2010

Necmettin Erbakan Üniversitesi Konya Üniversitesi Adıyla Kuruldu

Konya’da Konya Üniversitesi adında ikinci bir devlet üniversitesi kurulma kararı TBMM tarafından alındı. 2012 yılında üniversitenin ismi Necmettin Erbakan Üniversitesi olarak değiştirildi ve Meram Tıp Fakültesi, İlahiyat Fakültesi ve Eğitim Fakültesi bu üniversiteye bağlandı.

2011

Hızlı Tren Konya’ya geldi

Ankara-Konya arasında Yüksek Hızlı Tren hizmet vermeye başladı. 2014 yılında İstanbul-Konya arasında Yüksek Hızlı Tren seferleri başladı.

2012

Çatalhöyük UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girdi

2009 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklenen Çatalhöyük’ün 2012 yılında Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine karar verildi.

2014

Konya metropol statüsü kazandı

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.

2014

Konya Bilim Merkezi açıldı

Konya Büyükşehir Belediyesi, Konya Sanayi Odası ve TÜBİTAK iş birliğiyle Türkiye’nin ilk bilim müzesi açıldı.

2017

Konyaspor Türkiye Kupası ve Süper Kupa şampiyonu oldu

Konyaspor tarihinin en büyük başarılarını elde etti. Sezonu iki kupa kazanarak tamamladı.

2018

Konya Teknik Üniversitesi kuruldu

Konya Teknik Üniversitesi, Selçuk Üniversitesinin mühendislik ve teknik alanındaki fakülte, enstitü ve yüksekokullarının ayrılmasıyla şehrin üçüncü devlet üniversitesi olarak kuruldu.